همانطور که ما انسان ها برای برقراری ارتباط با یک دیگر به یک زبان مشترک نیازمندیم، سیستم ها و دستگاه های تحت شبکه نیز نیازمند یک متد ارتباطی مشترک و استاندارد شده هستند.
برای مثال ما و سایر هموطنانمان مشترکاً به زبان فارسی صحبت می کنیم و این زبان مشترک عامل برقراری ارتباط بین ما می باشد.
حال اگر بخواهیم با یک فرد ایتالیایی ارتباط برقرار کنیم این نیاز وجود دارد که یا ما به زبان ایتالیایی تسلط پیدا کنیم و یا شخص ایتالیایی به زبان فارسی تسلط یابد. گذشته از آن اگر در این بین نیاز به برقراری ارتباط با یک فرد اسپانیایی باشد این اتفاق می بایست برای زبان اسپانیایی و هر زبان دیگر تکرار شود، برای جلوگیری از این اتفاق و سهولت برقراری ارتباط زبان انگلیسی به عنوان زبان مرجع انتخاب شده است و افراد با فراگیری این زبان این امکان را پیدا می کند تا با افرادی که به زبان انگلیسی آشنایی دارند به سادگی ارتباط برقرار کنند.
به این پروسه پروتکل گفته می شود .
در مباحث مربوط به شبکه برای هر کار یک یا چند پروتکل وجود دارد و جایی که پروتکل ها نگهداری می شود پروتکل استک گفته می شود.
با در نظر گرفتن مثال بالا هر یک از شرکت های بزرگ که در زمینه شبکه و IT پیشرو و تعیین کننده هستند دارای متد ها و استاندارد های مربوط خود هستند مانند زبان فارسی اما برای برقراری ارتباط با تولیدات سایرین می بایست از یک پروتکل مشترک استفاده کنند.
ساختار
مدل OSI پروتکل مشترک برای برقراری ارتباط در سطح شبکه می باشد و بیانگر این است که دو دستگاه به چه صورت در سطح شبکه با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند.
مدل OSI از هفت لایه تشکیل شده است که هر لایه دارای وظایف منحصر به خود است.
هفتمین لایه که در بالا مدل OSI قرار دارد لایه Application است
لایه ششم Presentation نام دارد
لایه پنجم Session است
لایه چهارم Transport، لایه سوم Network، لایه دوم Data Link و لایه اول Physical
شرح و وظایف این لایه ها را در پست های جدا گانه بررسی خواهیم کرد، در این پست به چگونگی عملکرد سیستم ها هنگام برقراری ارتباط با یکدیگر خواهیم پرداخت.
نحوه عملکرد
برای شرح عملکرد سیستم ها باید به دو مفهوم اشاره کرد، یکی Same-Layer Interaction
و دیگری Adjacent-Layer Interaction
Same-Layer Interaction یا ارتباط با لایه هم نام
بیانگر این مسئله است که هر لایه در سیستم مبدا به همان لایه در سیستم مقصد ارتباط بر قرار می کند و تبادل اطلاعات بین لایه های در مبدا و مقصد به این نحو صورت می گیرد، به عنوان مثال لایه هفتم سیستم مبدا با لایه هفتم سیستم مقصد ارتباط برقرار می کند یا به عبارت دیگر و به عنوان مثال نرم افزار گوگل کروم بر روی سیستم مبدا با وب سرور گوگل در سیستم مقصد ارتباط برقرار می کند و در نتیجه صفحه وب سایت گوگل به نمایش در می آید
Adjacent-Layer Interaction یا ارتباط همسایگی
این ارتباط در مبدا و قصد به صورت جداگانه اتفاق می افتد و در آن هر لایه با لایه بالایی یا پایینی خود ارتباط بر قرار می کند، درسیستم مبدا داده از بالایی ترین لایه به تریب تا پایینی ترین لایه حرکت می کند و در هر مرحله مقادیری اضافه می شود و در داده مورد نظر در سیستم مقصد از پایینی ترین لایه تا بالایی ترین لایه حرکت کرده و مقادیری از آن کم می شود.
شرح دقیق داده و مقادیری که به آن اضافه شده و از آن کم می شود در بحث Encapsulation بررسی خواهد شد
در صورت عدم عملکرد صحیح در هر کدام از دو مورد بالا ارتباط بین دو سیستم برقرار نمی شود و نوبت به عیب یابی شبکه می رسد.
